مسئله 1510- كسى كه قبل از غروب شب عيد فطر
بالغ و عاقل و هشيار است و فقير نيست و مىتواند در مال خود تصرّف كند، بايد براى
خودش و كسانى كه تحت تكفّل او هستند، هر نفرى تقريباً سه كيلو گندم يا جو يا خرما
يا برنج و مانند اينها به مستحق بدهد و اگر پول يكى از اينها را هم بدهد كافى است.
مسئله 1511- كسى كه مخارج سال خود و عيالاتش
را ندارد و كسبى هم ندارد كه بتواند مخارج سال خود و عيالاتش را بگذراند، فقير است
و دادن زكات فطره بر او واجب نيست.
مسئله 1512- انسان بايد زكات فطرۀ كسانى را
كه قبل از غروب شب عيد فطر تحت تكفّل او هستند بدهد، كوچك باشند يا بزرگ، مسلمان
باشند يا كافر، دادن خرج آنان بر او واجب باشد يا نه، در شهر خود او باشند يا در
شهر ديگر.
مسئله 1513- زكات فطرۀ میهمان بر ميزبان واجب
نيست، خواه با رضايت ميزبان آمده باشد يا بدون رضايت، پيش از غروب آمده باشد يا
بعد از غروب.
مسئله 1514- كسى كه قبل از غروب شب عيد فطر،
زكات فطره بر او واجب نيست، اگر تا پيش از ظهر روز عيد شرط‌هاى واجب شدن زكات فطره
در او پيدا شود، مستحب است زكات فطره را بدهد.
صفحه 226
مسئله 1515- مستحب است فقير زكات فطرۀ خود را
بدهد و چنانچه عيالاتى داشته باشد و بخواهد زكات فطرۀ آنها را هم بدهد، مىتواند
به قصد فطره، فطرۀ خود را به يكى از عيالاتش بدهد، و او هم به همين قصد به ديگرى
بدهد و همچنين تا به نفر آخر برسد، و بهتر است نفر آخر چيزى را كه مىگيرد به كسى
بدهد كه از خودشان نباشد.
مسئله 1516- اگر بعد از غروب شب عيد فطر
بچهدار شود يا كسى تحت تكفّل او محسوب شود، واجب نيست فطرۀ او را بدهد، گرچه
مستحب است فطرۀ آنها را بدهد.
مسئله 1517- كسى كه ديگرى بايد فطرۀ او را
بدهد، واجب نيست فطرۀ خود را بدهد، گرچه بداند آن شخص فطرهاش را نمىدهد.
مسئله 1518- اگر كسى كه فطرۀ او بر ديگرى
واجب است خودش فطره را بدهد، از كسى كه فطره بر او واجب شده ساقط نمىشود، مگر
آنكه به نيّت او بدهد.
مسئله 1519- زنى كه شوهرش مخارج او را
نمىدهد، چنانچه نان‌خور شخص ديگر باشد، فطرهاش بر آن شخص واجب است، و اگر
نان‌خور شخص ديگر نيست، در صورتى كه فقير نباشد بايد فطرۀ خود را بدهد.
مسئله 1520- كسى كه سيّد نيست نمىتواند به
سيّد فطره بدهد، حتّى اگر سيّدى تحت تكفّل او باشد، نمىتواند فطرۀ او را به سيّد
ديگر بدهد.
مسئله 1521- اگر كسى بعد از غروب شب عيد فطر
بميرد، بايد فطرۀ او و عيالاتش را از مال او بدهند، ولى اگر پيش از غروب بميرد،
واجب نيست فطرۀ او و عيالاتش را از مال او بدهند.
مسئله 1522- فطرۀ كارگران و كارمندان و
سربازان بر خود آنها واجب است، گرچه غذاى روزانۀ آنها در محلِّ كار به آنها داده
شود.
مصرف زكات فطره
مسئله 1523- مصرف زكات فطره مصرفى است كه
براى زكات مال گفته شد و كلّيۀ مسائلى كه در مورد احكام و شرايط زكات مال گفته شد،
در زكات فطره هم مىآيد.
مسئله 1524- بايد به يك فقير بيشتر از مخارج
سالش و كمتر از سه كيلو فطره ندهد.
صفحه 227
مسئله 1525- اگر از جنسى كه قيمتش دو برابر قيمت معمولى آن
است مثلاً از گندمى كه قيمت آن دو برابر قيمت گندم معمولى است يك كيلو و نيم بدهد
كافى نيست و اگر آن را به قصد قيمت فطره هم بدهد، جايز نيست.
مسئله 1526- انسان نمىتواند نصف سه كيلو را
از يك جنس مثلاً گندم و نصف ديگر آن را از جنس ديگر مثلاً جو بدهد و اگر آن را به
قصد قيمت فطره هم بدهد جايز نيست.
مسئله 1527- اگر پيش از ماه رمضان يا در ماه
رمضان فطره را بدهد صحيح نيست، ولى اگر به عنوان قرض بدهد و بعد از آنكه فطره بر
او واجب شد طلب خود را بابت فطره حساب كند مانعى ندارد.
مسئله 1528- اگر فطره را از چيز معيوب بدهد
كافى نيست، ولى اگر جايى باشد كه خوراك غالب آنها معيوب است اشكال ندارد.
مسئله 1529- كسى كه فطرۀ چند نفر را مىدهد،
لازم نيست همه را از يك جنس بدهد و اگر مثلاً فطرۀ بعضى را گندم و فطره بعضى ديگر
را جو بدهد كافى است.
مسئله 1530- كسى كه نماز عيد فطر مىخواند،
مستحب است زكات فطره را پيش از نماز عيد بدهد، ولى اگر نماز عيد نمىخواند،
مىتواند دادن زكات فطره را تا ظهر تأخير بيندازد.
مسئله 1531- انسان مىتواند فطرۀ خود را از
مال خود، قبل از نماز عید فطر يا قبل از ظهر، اگر نماز عید نمىخواند، جدا كند،
ولی بعداً بدهد و اگر از بين برود ضامن نيست، مگر آنكه در نگهدارى آن كوتاهى كرده
باشد.
مسئله 1532- اگر موقعى كه دادن زكات فطره
واجب است، فطره را ندهد و كنار هم نگذارد، بايد بعداً به نيّت قضا فطره را بدهد.
مسئله 1533- اگر فطره را كنار بگذارد،
نمىتواند آن را براى خودش بردارد و مالى ديگر را براى فطره بگذارد.
مسئله 1534- اگر انسان گندم و مانند آن داشته
باشد كه مقدار آن از فطره بيشتر باشد، چنانچه فطره را جدا نكند و نيّت كند كه
مقدارى از آن براى فطره باشد مانعى ندارد.